Awaria kaskadowa

Kończy się rok 2021, który jesienią dostarczył kibicom Legii negatywnych emocji w skali niespotykanej i nieoczekiwanej – czarna passa porażek, strefa spadkowa w tabeli, fatalna atmosfera w klubie i wokół niego. Trudno uwierzyć, że wszystko to wydarzyło się w zaledwie kilka miesięcy po zdobyciu mistrzostwa Polski, a drużyna przegrywająca na krajowych boiskach z każdym i wszędzie, zdołała w międzyczasie wywalczyć awans do fazy grupowej Ligi Europy.

Analiza wsteczna powinna pomóc zrozumieć przyczyny nagłego tąpnięcia i ułatwić wyciąganie wniosków, niestety mamy przed sobą obraz skomplikowany, zagmatwany i niejasny, z którego wynika, że zepsuło się... dosłownie wszystko. Czy coś takiego jest w ogóle możliwe? Cóż, jedno, o czym jesienny kryzys przypomniał z pełną mocą, to fakt, że w futbolu dla kibica wciąż najważniejszy jest sportowy wynik. Wszystko co dzieje się w klubie piłkarskim jest tylko środkiem do osiągnięcia celu – wyniku. Regularne zwycięstwa mogą skutecznie przykryć większość niedoskonałości, pasmo porażek sprawia, że z szaf hurtowo wypadają kolejne trupy, a kibice rozpoczynają poszukiwanie winnych, niekiedy zamieniające się w polowanie na czarownice.

Czy ryba psuje się od głowy, a za wszystko odpowiada prezes Mioduski? W jakimś sensie tak, tak być musi, trudno przecież, żeby właściciel i prezes w jednej osobie zdołał uchylić się od odpowiedzialności za zaistniałą sytuację. To jednak odpowiedź powierzchowna. Przyznam, że prezesa Mioduskiego usiłuję rozgryźć od wywiadu, którego udzielił czarnej-eLce w 2014 roku. Prezes poświęcił nam wtedy więcej czasu niż poświęcił np. użytkownikom portalu Twitter w niedawny wtorek siódmego grudnia, ale po tamtym spotkaniu sprzed lat odczuwałem niedosyt, ponieważ prezes, jakkolwiek przyjaźnie nastawiony i kulturalny, był jednak ostrożny w operowaniu informacją i niezbyt wylewny, stanowiąc całkowite przeciwieństwo swojego ówczesnego wspólnika, prezesa Leśnodorskiego. Przysłuchując się niedawnemu spotkaniu na Twitterze, od razu zwróciłem uwagę na fakt, że Dariusz Mioduski wypowiada się zupełnie inaczej niż kiedyś, jest bardziej skłonny do interakcji, bardziej bezpośredni. Przy czym wcale nie jestem pewien, czy to zmiana na lepsze.

Zmierzam do tego, że pewne wypowiedzi prezesa zdają się wskazywać na fakt, że, mimo deklaracji o miłości do sportu i długoletnich z nim związkach, Dariusz Mioduski piłki nożnej nadal nie rozumie, przynajmniej nie w taki sposób, w jaki rozumie ją wieloletni kibic. Dla nas runda taka jak jesień 2021 roku, kolejne bezstylowe porażki całkowicie rozbitej drużyny, to szok i dramat, którego nie da się przykryć żadnym tzw. całokształtem, dekadą pełną mistrzowskich tytułów czy otwarciem LTC. Reakcja obronna polegająca na trywializowaniu aktualnych problemów to klasyczny strzał w stopę. Byłem też mocno zaskoczony, słuchając wywodów prezesa na temat transferów i tezę, jakoby pewne miejsce w składzie Ferencvarosu, Arisu Saloniki czy jedenastce sezonu ligi ukraińskiej oznaczało z automatu udany transfer do Legii Warszawa. Sztuka budowania drużyny to złożona materia, wymagająca pomysłu, spójności, selekcji i odrobiny szczęścia, a poruszanie się w naszych realiach finansowych nie daje niestety praktycznie żadnej gwarancji, że pozyskiwane nabytki z miejsca korzystnie wpłyną na poziom sportowy zespołu. Doprawdy nie wypada, żeby prezes klubu publicznie tracił nerwy do tego stopnia, żeby operować argumentacją na równie amatorskim poziomie.

Czy zatem inaczej czując piłkę nożną, z nie do końca zbieżnej perspektywy spoglądając na Legię, na dłuższą metę jesteśmy w stanie wzajemnie się zrozumieć, kibice i prezes? Jestem tu pesymistą. Myślę, że w najbliższych latach nie wyjdziemy poza bierną tolerancję warunkowaną sukcesami. Przy wszelkich perturbacjach prezes natychmiast znajdzie się pod ostrzałem. Sądzę zarazem, że Dariuszowi Mioduskiemu wypada okazać pewnego rodzaju empatię. Prezes nie zawsze jest w stanie zamaskować gorycz wywołaną, tak sądzę, przeświadczeniem, że jest niedoceniony i niesprawiedliwie traktowany, że kibice powinni rozumieć, że to w znacznej mierze jemu Legia zawdzięcza finansowy i organizacyjny rozwój zainicjowany pojawieniem się w klubie koncernu ITI i wybudowaniem nowego stadionu, a kontynuowany aż do dziś. Niestety, kibic to istota wymagająca, roszczeniowa, która rości się do klubu większe prawa niż jakikolwiek teraźniejszy, przeszły bądź przyszły prezes lub właściciel. Kibicowi niezwykle łatwo podpaść i szalenie trudno przeciągnąć go potem na swoją stronę. W tej sytuacji nie do końca pojmuję po co właściwie Dariuszowi Mioduskiemu te nieustanne próby zawracania Wisły kijem, dlaczego nie zatrudni fachowca na stanowisko dyrektora zarządzającego, a sam nie usunie się w cień ze swoim właścicielskim pakietem?

Tu przechodzę do kolejnej kwestii. Zasadniczą rolą szefa przedsiębiorstwa jest odpowiedni dobór ludzi na kluczowe stanowiska. Prezes przyznaje się do szeregu błędów w obsadzie stanowiska pierwszego trenera, jednak co z innymi ważnymi pozycjami, na czele z dyrektorem sportowym? Rzecz jasna nie śmiem pouczać Dariusza Mioduskiego w obszarze całościowego sterowania korporacją, ale dołączam do grona tych, którzy przypominają, że klub piłkarski to jednak specyficzny podmiot, w którym nie wszystko da się przeliczyć na wymierny uzysk i wydajność.

Przyznam szczerze, że na temat dyrektora Kucharskiego sprecyzowanej opinii nie mam. Zakładam, że znacznej części wykonywanej przez niego pracy po prostu nie widać z zewnątrz. Z pewnością jednak działania dyrektora sportowego i trenera pierwszego zespołu nie mogą być wobec siebie sprzeczne. Zatrudnienie określonego trenera powinno być przecież składową strategii, o której lubi ogólnikowo wypowiadać się prezes Mioduski. Skoro zatem stawia się na konkretnego człowieka jako element wykonawczy określonej strategii to wydaje się oczywiste, że trzeba temu człowiekowi pozwolić pracować według jego pomysłu i w realizacji tej pracy wspierać i pomagać. Patrząc po efektach, trudno niestety odnieść wrażenie, żeby dyrektor Kucharski i trener Michniewicz grali w roku 2021 do tej samej bramki - a szkoda.

Ogólnie rzecz biorąc, dyrektora sportowego wyobrażam sobie jako kogoś, kto nie jest najemnikiem, kto rozumie specyfikę danego klubu. Kogoś, kto pamięta przegrane mistrzostwo Polski w 2012 roku i dzięki temu wie, że nie wolno wyjmować z dobrze funkcjonującej drużyny trzech ogniw, ponieważ ryzyko, że nie uda się tych ogniw zastąpić, nawet przeprowadzając głośne transfery, jest ogromne. Kogoś, kto pamięta transfer Helio Pinto i ma świadomość, że nawet dobry zawodnik, z niezłym CV, nie zawsze odnajdzie się w realiach polskiej Ekstraklasy w takim wymiarze, w jakim się na to liczy. Radosław Kucharski w teorii powinien to wszystko wiedzieć, przecież jest w naszym klubie na różnych funkcjach od lat, dlaczego zatem, pierwszy przykład z brzegu, bez żalu rozbił prawą flankę drużyny Czesława Michniewicza? Jaki dostrzegł cel w wymianie Gwilii na Charatina? Kto wpadł na pomysł, by kilkanaście jesiennych meczów rozegrać praktycznie bez trenera, z całym szacunkiem dla Marka Gołębiewskiego? Subiektywnie dodam jeszcze w tym miejscu, że brakuje mi na eksponowanych pozycjach w klubie ludzi jednoznacznie i pozytywnie kojarzonych z piłką, z Legią. Lubimy spoglądać na Bayern, spójrzmy więc na twarze tego klubu – przez wiele lat Uli Hoeness, Karl-Heinz Rummenigge, teraz Oliver Kahn czy Hasan Salihamidžić. U nas są Tomasz Kiełbowicz czy Jacek Zieliński – niestety decyzyjnie i medialnie w drugim czy nawet trzecim szeregu.

Schodząc kaskadowo w dół, docieram wreszcie do osoby pierwszego trenera. Nie ukrywam, przeżyłem tu zawód. Czesław Michniewicz ma doświadczenie, charyzmę, ambicję – kto miał podołać trudom przeprowadzenia Legii przez ligową i pucharową ścieżkę zdrowia, jeżeli nie on. Nie podołał, ba, drużyna zupełnie wymknęła mu się spod kontroli i zaczęła osuwać po równi pochyłej. Zgadzam się w tym miejscu z prezesem Mioduskim, że coś zaczęło psuć się już wiosną, że drużyna pewna mistrzowskiego tytułu zaczęła pozorować grę, a trener zdawał się tym nie przejmować. Wczesnym latem byłem jednak dużym optymistą, opierając swoje nadzieje na fakcie, że zespół nie został zdemontowany (poza wzmiankowanym prawym skrzydłem), a ciągłość i stabilizacja powinny zagwarantować utrzymanie określonego poziomu. I jakkolwiek rozumiem wszelkie okoliczności łagodzące, bardzo trudnych przeciwników w Europie, z którymi starcia wymagały maksymalnego wysiłku fizycznego i mentalnej mobilizacji, wzmocnienia nie do końca zgodne z życzeniami i wyobrażeniami, zwykły pech (kontuzja Kapustki, nieszczęśliwe mecze przeciw Śląskowi czy Rakowowi), to jednak te okoliczności nie usprawiedliwiają stopnia degrengolady, który zespół osiągnął pod wodzą trenera Michniewicza. Bardzo wskazane byłoby, żeby inteligentny i rozsądny człowiek, jakim niewątpliwie jest trener Michniewicz, podzielił się rzeczową analizą przyczyn zapaści i wskazał konkretne błędy, które należy w przyszłości zminimalizować w naszym klubie, także w obrębie działań sztabu szkoleniowego. Niestety, narracja prezesa Mioduskiego zaatakowała trenera Michniewicza w sposób nadspodziewanie brutalny, prędzej czy później spodziewam się zatem równie zdecydowanej, zero-jedynkowej reakcji obronnej ze strony, która została publicznie zmieszana z błotem. Przepadnie cenna perspektywa i ważne wnioski. A prawda przecież zawsze leży gdzieś pośrodku.

Od lat kolejne sezony w wykonaniu Legii można porównać do rzutu kostką. Co chwilę wymieniamy trenerów, zawodnicy przetaczają się przez nasz klub w ilościach wręcz hurtowych, co roku wpadamy w tę samą pułapkę rewolucji na przełomie lata i jesieni. To wszystko nie ma najzupełniej nic wspólnego z rozsądną i zaplanowaną budową klasowej drużyny. O dziwo, zwykle mimo wszystko wyrzucaliśmy piątkę lub szóstkę. Teraz przytrafiła nam się jedynka i skutki są opłakane. Tylko czy ktokolwiek wie co należy zrobić, żeby wreszcie przestać rzucać kostką?